BỆNH NHÂN NGỘ ĐỘC METFORMIN BIẾN CHỨNG SUY ĐA CƠ QUAN ĐƯỢC CỨU SỐNG NHỜ KỸ THUẬT LỌC MÁU LIÊN TỤC
Kỹ thuật được Bệnh viện đa khoa An Phước chỉ định cho trường hợp bệnh nhân N.P.Q (56 tuổi, trú tại Bắc Bình, Bình Thuận) nhập viện trong tình trạng ý thức kích thích, bứt rứt, thở nhanh, trụy mạch, phù nhiều toàn thân.
Bệnh khởi phát cách ngày nhập viện 01 ngày bệnh nhân đau quặn bụng, ói nhiều lần ra thức ăn, diễn tiến mệt, khó thở nên nhập viện. Tiền căn đái tháo đường type 2 (đang điều trị Metformin 2550 mg/ngày), tăng huyết áp, di chứng liệt nửa người nhồi máu não cũ.
Tại Khoa hồi sức tích cực – Chống độc (Khoa ICU), bệnh nhân nhanh chóng được thăm khám và làm xét nghiệm lâm sàng: bệnh nhân bứt rứt, chân tay lạnh, tím đầu chi, mạch quay khó bắt, thở nhanh, huyết áp tụt (70/40mmHg).
Kết quả cận lâm sàng: WBC = 23.6 K/uL (%NEU 85.2). Khí máu động mạch: pH = 6.967; pO2 =74 mmHg; pCO2 = 15.4 mmHg; HCO3 = 3.5 mmol/L. BE -24.8 mmol/L. Lactate = 23.24 mmol/L. Glucose = 4.0 mmol/L; Creatinin = 546 umol/L; Urê 20.2 mmol/L, Natri = 137 mmol/L; Kali = 6.68 mmol/L; PCT = 3.144 ng/mL. Amylase máu 275 U/L.
Bệnh nhân được chẩn đoán xác định: Ngộ độc Metformin biến chứng Toan chuyển hóa nặng tăng Lactate máu / Suy đa cơ quan / Trụy tim mạch / Tổn thương thận cấp thể vô niệu / Tăng kali máu / Đái tháo đường type 2 / Tăng huyết áp / Di chứng nhồi máu não cũ.
Ngay sau đó, bệnh nhân được xử trí đặt ống nội khí quản, thở máy, đặt đường truyền tĩnh mạch trung tâm, đặt catheter động mạch đo huyết áp động mạch xâm lấn, bù dịch Natribicarbonate và dùng thuốc vận mạch (Noradrenalin 1.8 ug/kg/ph và Adrenalin 0.2ug/kh/ph), kháng sinh (Meropenem + Levofloxacin ). Tuy nhiên, tình trạng huyết động của bệnh nhân không được cải thiện (73/46/32mmHg) do toan chuyển hóa quá nặng. Ngay lập tức các bác sĩ Khoa ICU đã hội chẩn và quyết định tiến hành lọc máu liên tục, Mode CVVHDF (lọc máu liên tục có thẩm tách) cho bệnh nhân:
- Sau lọc máu liên tục 8 giờ, huyết áp bệnh nhân dần được cải thiện (118/76/54mmHg).
- Sau 16 giờ lọc máu liên tục bệnh nhân bắt đầu có nước tiểu.
- Sau 36 giờ hồi sức tích cực và lọc máu liên tục, bệnh nhân đã cắt được hoàn toàn thuốc vận mạch. Cận lâm sàng khí máu động mạch pH 7.39, PaCO2 37 mmHg, PaO2 95mmHg, HCO3- 22.7mmol/L, Lactate 1.68 mmol/L.
- Sau 2 ngày điều trị tích cực bệnh nhân đã được rút nội khí quản, tự thở tốt, các chỉ số sinh tồn và xét nghiệm dần về ổn định.
Trước đây, đối với một ca bệnh rất nặng về ngộ độc metformin biến chứng toan chuyển hóa nặng dẫn đến suy đa cơ quan trên bệnh nhân có bệnh nền phức tạp như thế này, tiên lượng rất xấu và tỉ lệ tử vong cao, Khoa ICU sẽ phải chuyển lên tuyến trên để điều trị. Quá trình di chuyển rất khó khăn, nguy cơ tử vong trên đường cao. Tuy nhiên, nhờ sự nỗ lực không ngừng, Bệnh viện đa khoa An Phước, Khoa ICU đã ứng dụng các phương pháp điều trị kỹ thuật cao (Lọc máu liên tục), nâng cao hiệu quả điều trị cho bệnh nhân, giảm thiếu tỉ lệ tử vong và giảm tải cho bệnh viện tuyến Trung ương.
Từ ca lâm sàng trên, khuyến cáo bệnh nhân đái tháo đường cần tái khám thường xuyên, đúng lịch hẹn để điều trị thuốc theo đúng phác đồ, tầm soát các biến chứng đái tháo đường, để tránh những biến chứng đáng tiếc xảy ra.
Bác sĩ Phạm Tấn Vương – Khoa ICU.
